Methylatie of methyleren: misschien is dit proces nog onbekend terrein, maar het vindt continu plaats in elke cel van het lichaam. Een goed functionerende methylatiecapaciteit wordt beschouwd als een belangrijke factor binnen de algehele gezondheid. In dit blogartikel wordt uitgelegd wat methylatie inhoudt en welke voedingsstoffen en leefstijlfactoren een rol kunnen spelen bij het ondersteunen van dit proces.
Inhoudsopgave
- Wat is methylatie precies?
- Miljarden levensbelangrijke processen
- Wat zijn de functies van methylatie?
- Wat zijn methylatieverstoringen?
- Wat zijn mogelijke symptomen van een gebrekkige methylatie?
- Welke methyldonoren zijn er en hoe ontstaat een tekort?
- Wat zijn ondersteunende interventies bij ondermethylatie?
- Let op bij overmethylatie
- Meer lezen?
Wat is methylatie precies?
Methylatie is een cellulair proces waarbij een methylgroep wordt overgedragen aan andere moleculen, zoals eiwitten, aminozuren, toxines, enzymen en DNA. Door deze koppeling verandert de functie van de betreffende stof, waardoor diverse biologische processen geactiveerd of gereguleerd worden. De methylgroepen zijn afkomstig van methyldonoren, die via de voeding worden aangevoerd.
Miljarden levensbelangrijke processen
Methylering omvat een groot aantal met elkaar verbonden processen, waaronder de BH4-cyclus, folaatcyclus, methioninecyclus, transsulferatie, NO-cyclus, ureumcyclus en citroenzuurcyclus. In deze metabole routes worden onder meer melatonine, neurotransmitters en ATP gevormd. Een goed verloop van deze processen is essentieel voor het functioneren van het lichaam.
Wat zijn de functies van methylatie?
Methylatie speelt een rol bij DNA-reparatie, neurotransmittersynthese, zenuw- en immuunsysteem, hormonale regulatie, genexpressie, homocysteïnestofwisseling, stressregulatie en energieproductie. Methylgroepen fungeren hierbij als aan- en uitschakelaars van verschillende cellulaire processen. Methylering kan ook gezien worden als een belangrijk herstelproces in het lichaam. Verloopt de methylering niet goed, dan kan dat dus leiden tot een cascade aan verstoringen. En dat kan de opmaat zijn naar gezondheidsproblemen en chronische ziektes.
Wat zijn methylatieverstoringen?
Methylatie kan verstoord raken door overmethylatie (te snelle activatie) of ondermethylatie (verminderde capaciteit). Dit kan genetisch bepaald zijn, of beïnvloed worden door omgevingsfactoren zoals voeding, stress en toxinebelasting. Naar schatting is ongeveer 49% van de bevolking ondermethyleerder, 14% overmethyleerder en 37% heeft een stabiele methylatiecapaciteit. Veroudering, leefstijl en voedingsstatus kunnen dit beïnvloeden.
Wat zijn mogelijke symptomen van een gebrekkige methylatie?
Een verminderde methylatiecapaciteit kan geassocieerd zijn met uiteenlopende klachten, zoals astma, allergieën, stemmingsstoornissen, slapeloosheid, ADHD, hoofdpijn, chronische vermoeidheid, overgewicht, spier- en gewrichtsklachten en cardiovasculaire problematiek. Deze signalen kunnen wijzen op verstoringen binnen de onderliggende biochemie.
Welke methyldonoren zijn er en hoe ontstaat een tekort?
Voedingsstoffen die als methyldonor functioneren zijn onder meer vitamine B12 (methylcobalamine), vitamine B6, betaïne (TMG), 5-MTHF (actieve folaatvorm), methionine, S-adenosylmethionine (SAMe), MSM, DMAE en choline. Tekorten kunnen ontstaan door onvoldoende inname, verhoogde behoefte, verminderde opname of verlies door stress en toxinebelasting.
Wat zijn ondersteunende interventies bij ondermethylatie?
Een voedingspatroon rijk aan methyldonoren kan ondersteunend zijn. Voorbeelden zijn rode biet, spruitjes, broccoli, ui, knoflook, groene bladgroenten, eiwitrijke voedingsmiddelen zoals eieren, vis, gevogelte en schaaldieren. Daarnaast zijn stressregulatie, voldoende slaap en beweging van belang. In sommige gevallen kan suppletie met actieve B-vitaminen of gerichte combinaties zoals Methialyn overwogen worden. Methialyn bevat onder meer een compleet B-complex en aanvullende methyldonoren zoals SAMe en betaïne HCl.
Let op bij overmethylatie
Snelle methyleerders kunnen klachten ervaren zoals nervositeit, slapeloosheid, overgevoeligheid, hyperactiviteit of een gevoel van overprikkeling. In dat geval is voorzichtigheid met suppletie van methionine of SAMe geboden. Overleg met een gekwalificeerd therapeut kan uitkomst bieden bij het vinden van een passende aanpak.
Op de website van ReThink Foundation vind je diverse wetenschappelijke artikelen, zoals Choline, andere methyldonoren en epigenetica. ReThink Foundation draagt bij aan bewustzijn over gezondheid.