De dagen worden korter, de temperaturen dalen en we brengen weer meer tijd binnen door. Dit is de periode waarin verkoudheden en andere seizoenskwaaltjes vaker de kop opsteken. Een sterk immuunsysteem is dan ook essentieel om gezond te blijven tijdens de seizoenswissel.
Een manier om je weerstand preventief te ondersteunen, is door het gebruik van bèta-glucanen.
Bèta-glucanen zijn natuurlijke polysachariden die voorkomen in de celwanden van bacteriën, schimmels, gisten, algen, korstmossen en planten zoals haver en gerst. Ze staan bekend om hun immuno-modulerende eigenschappen, wat betekent dat ze het immuunsysteem kunnen versterken en reguleren. Bèta-glucanen werken door de activiteit van macrofagen, neutrofielen en natuurlijke killercellen te stimuleren, wat leidt tot een verbeterde immuunrespons. Recent wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat bèta-glucanen een positieve invloed kunnen hebben op de immuniteit, het zijn zogenaamde immuno-modulatoren. Een studie gepubliceerd in Molecular Nutrition & Food Research toonde aan dat bèta-glucanen de activiteit van het aangeboren immuunsysteem, zoals macrofagen en natuurlijke killercellen, kunnen verhogen, wat essentieel is voor een effectieve immuunrespons. Deze cellen spelen een cruciale rol in het herkennen en vernietigen van ziekteverwekkers zoals bacteriën en virussen (1).
Wat zijn bèta-glucanen?
Wetenschappelijk onderzoek naar bèta-glucanen
Een andere studie in European Journal of Clinical Nutrition benadrukte dat bèta-glucanen kunnen bijdragen aan een vermindering van de incidentie van luchtweginfecties bij kinderen. De studie wees uit dat kinderen die regelmatig bèta-glucanen consumeerden, minder vaak ziek werden en minder vaak afwezig waren van school (2). Dit is vooral belangrijk tijdens het schooljaar, wanneer kinderen in nauw contact staan met hun klasgenoten en ziektekiemen zich snel kunnen verspreiden. De gunstige effecten van bèta-glucanen zijn al merkbaar bij kinderen vanaf 3 jaar bij een dosis van 100 mg bèta-glucanen per dag gedurende 4 weken.
Er zijn verschillende manieren om bèta-glucanen in je dagelijkse voeding op te nemen. Haver en gerst zijn uitstekende bronnen van bèta-glucanen. Overweeg om havermout als ontbijt te eten of gerst toe te voegen aan soepen en salades. Voor kinderen van 1 tot 3 jaar wordt geadviseerd bèta-glucanen primair uit deze specifieke bronnen te verkrijgen, ondanks het feit dat reeds klinische studies zijn uitgevoerd bij kinderen vanaf 1 jaar. Bij jonge kinderen werden geen gezondheidsrisico's vastgesteld; met bèta-glucanen waren ze bovendien korter en minder ernstig ziek. Er zijn ook supplementen beschikbaar die bèta-glucanen bevatten. Vitamine D3 en bèta-glucanen blijken elkaars werking te versterken als het gaat om het ondersteunen van onze afweer. Samen zorgen ze ervoor dat de macrofagen actiever worden, meer signaalstoffen zoals IL-8 en cytokines produceren en efficiënter ziekteverwekkers afbreken. Dit samenspel levert een krachtiger en beter gecoördineerde immuunreactie op dan wanneer vitamine D3 of bèta-glucanen alleen worden gebruikt (3). 
Hoe bèta-glucanen in je dieet op te nemen
Synergie van vitamine D3 en bèta-glucanen
Andere voordelen van bèta-glucanen
Naast het ondersteunen van de immuniteit, hebben bèta-glucanen nog andere gezondheidsvoordelen. Zo is gebleken dat de regelmatige inname van bèta-glucanen de vitaliteit, gemoedstoestand en de slaapkwaliteit verbeteren. Op een indirecte manier heeft dit ook een positieve invloed op de schoolprestaties. Bèta-glucanen kunnen ook helpen bij het verlagen van het cholesterolgehalte, wat gunstig is voor de hartgezondheid. Bèta-glucanen kunnen ook bijdragen aan een betere darmgezondheid door de groei van gunstige darmbacteriën te bevorderen. Dit is belangrijk omdat een gezonde darmflora een cruciale rol speelt in het algehele immuunsysteem. Bovendien helpen bèta-glucanen om allergische reacties te verminderen, wat vooral nuttig is in het najaar wanneer allergieën vaak verergeren (2).
Bronnen
- De Marco Castro E, Calder PC, Roche HM. β-1,3/1,6-Glucans and Immunity: State of the Art and Future Directions. Mol Nutr Food Res. 2021 Jan;65(1):e1901071.
- Muroya, M., Nakada, K., Maruo, K. et al. Effects of β-glucans on fatigue: a systematic review and meta-analysis. Eur J Clin Nutr (2025).
- Bergandi L, Apprato G, Silvagno F. Vitamin D and Beta-Glucans Synergically Stimulate Human Macrophage Activity. Int J Mol Sci. 2021 May 4;22(9):4869.